Αγανάκτηση – Indignation (2016)

Σκηνοθεσία: James Schamus
Σενάριο: James Schamus, Philip Roth (based on his book)
Πρωταγωνιστούν: Logan Lerman, Sarah Gadon, Tracy Letts
Διάρκεια: 110′
Χώρα: ΗΠΑ
Διανομή: Σπέντζος

Εν έτη 1951 και με τον Πόλεμο της Κορέας να βρίσκεται στο απόγειό του, ένας Εβραίος φοιτητής θα θέσει υπό άμεση αμφισβήτηση τον συντηρητισμό των πανεπιστημιακών κόλπων, κοντράροντας κατά μέτωπο τον κεκαλυμμένο πουριτανισμό και την εξόφθαλμη θρησκευτικότητα ενός συστήματος που παραπαίει, αλλά δεν θέλει να το παραδεχτεί.  Ταυτόχρονα, αντιμέτωπος καθώς είναι με έναν αυτοκατατροφικό έρωτα, ο Marcus θα συνειδητοποιήσει πως τίποτα δεν έρχεται χωρίς τίμημα.

Βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Αμερικανού συγγραφέα Philip Roth, το Indignation αποτελεί το μεγάλου μήκους σκηνοθετικό ντεμπούτο του παραγωγού James Schamus (Brokeback Mountain, Suffragete), που μπορεί να πετυχαίνει διάνα στην αναπαράσταση εποχής, πάσχει όμως από μια ακαδημαϊζουσα, σχεδόν αποστειρωμένη κινηματογραφική ματιά, που δεν καταφέρνει ποτέ να μετουσιώσει την ταινία σε κάτι το πραγματικά αξιομνημόνευτο.

Ως είθισται σε ταινίες εποχής, η παραγωγή και το ενδυματολογικό κομμάτι είναι άρτια, ενισχύοντας την vintage αισθητική της δεκαετίας του ’50 και διαμορφώνοντας παράλληλα ένα ρεαλιστικά αποδοσμένο περιβάλλον, αυτό όμως δεν μοιάζει αρκετό προκειμένου να καταστήσει την ταινία μια ταιριαστή αναπαράσταση του λογοτεχνικού κόσμου του Roth.

Με το σύνολο του έργου του να περιλαμβάνει πληθώρα αυτοβιογραφικών στοιχείων και μια εις βάθος και συχνά καυστική διερεύνηση του τρόπου ζωής Εβραίων και Αμερικανών (η πρώιμη φιλμογραφία του Woody Allen έχει καταφανώς μπολιαστεί με την κοσμοθεωρία του Roth), γίνεται κατανοητό πως η όποια απόπειρα για κινηματογραφική μεταφορά ενός βιβλίου του Αμερικανού συγγραφέα, κάθε άλλο παρά ελαφρά τη καρδία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.

Η κατά μέτωπο σύγκρουση του νεαρού πρωταγωνιστή με τον λανθάνων κοινωνικό κομφορισμό που διακρίνει μια ολόκληρη γενιά, μετουσιώνεται σε δεκαπέντε λεπτά κινηματογραφικού χρόνου, όσο δηλαδή διαρκεί η συζήτηση του Marcus με τον πρύτανη του Πανεπιστημίου, η οποία στην τελικήα αποτελεί και τον ζουμερό, σεναριακό πυρήνα του φιλμ. Από εκεί και πέρα ο Schamus οχυρώνεται υποθεσιακά πίσω από την έλξη των δυο πρωταγωνιστών, ξύνοντας μόνο την επιφάνεια μιας προβληματικής σχέσης, στερόντας παράλληλα από τον θεατή την κατανόηση του ίδιου του προβλήματος.

Το Indignation θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εποχικό πράδειγμα προς μίμηση, αν το σενάριο ήθελε να μας πείσει ουσιαστικά για την λεκτική επανάσταση του ήρωά του, που τελικά και βεβιασμένη βγαίνει και χωρίς κάποιο προφανή λόγο ή αιτία.  Ο Logan Lerman αποδεικνύει πως μπορεί να διαχειριστεί το βάρος ενός σοβαρού πρωταγωνιστικού ρόλου, με την Sarah Gadon να παραδίδει μια ενδιαφέρουσα και αρκούντως εύθραυστη ερμηνεία, δυστυχώς όμως όχι αρκετή, ώστε το πόνημα του Schamus να συνεχίσει να τριβελίζει το μυαλό σου για ώρες, μετά την αποχώρησή σου από την αίθουσα.

Η glossy σκηνοθεσία είναι η αναμενόμενη και λειτουργεί ως μεγάλο flash back, χωρίς όμως κάτι το πραγματικά ξεχωριστό, εξυπηρετώντας, παρόλα αυτά, αποτελεσματικά την κινηματογραφική της λογική.

Το μεγαλύτερο αγκάθι εδώ αποτελεί αναμφίβολα το σενάριο, με την «λογοτεχνική μαγεία» να θυσιάζεται χάρη μιας άνισης και, ανά στιγμές, ολοκληρωτικά φλατ κειμενικής μεταφοράς, που δεν επιτρέπει στο έργο του Philip Roth να αναδειχθεί σε όλο το οξυδερκές μεγαλείο του.