Les Miserables – Οι Άθλιοι (2012)

Γράφει ο Γιώργος Αγγελόπουλος

Σκηνοθεσία: Tom Hooper
Σενάριο: William Nicholson, Alain Boublil, Claude-Michel Schönberg, Herbert Kretzmer, βασισμένο στο μιούζικαλ των Alain Boublil, Claude-Michel Schönberg, βασισμένο στο βιβλίο του Victor Hugo
Πρωταγωνιστούν: Hugh Jackman, Russell Crowe, Anne Hathaway, Amanda Seyfried, Sacha Baron Cohen, Helena Bonham Carter, Eddie Redmayne, Samantha Barks
Διάρκεια: 158’
Χώρα: Μεγάλη Βρετανία
Διανομή: UIP

Μια βδομάδα σχεδόν μας χωρίζει απ’ την πολυαναμενόμενη απονομή των Όσκαρ, επομένως η κυκλοφορία των Αθλίων στην Ελλάδα έρχεται πάνω στην ώρα. Η ταινία που αποπειράται να κάνει τα μιούζικαλ και πάλι μόδα στο Χόλιγουντ, έχει τη τιμητική της στη μεγάλη βραδιά, με οχτώ υποψηφιότητες! Της αξίζει όμως;

Σε περίπτωση που δεν έχεις διαβάσει το ογκώδες μυθιστόρημα του Βίκτωρος Ουγκό, τα βασικά που πρέπει να ξέρεις είναι τα εξής: η ιστορία διαδραματίζεται σε μια περίοδο άνω των είκοσι χρόνων στις αρχές του δεκάτου ενάτου αιώνα. Υπάρχουν πολλοί ήρωες με τις δικές τους ιστορίες, αλλά ο βασικός είναι ο Γιάννης Αγιάννης(Hugh Jackman) ο οποίος είναι ένας πρώην κατάδικος. Το παρελθόν του βέβαια είναι μυστικό κι ο ίδιος προσπαθεί να επανορθώσει για τις αμαρτίες του πράττοντας πλέον μόνο το καλό. Μια πράξη καλής θέλησης είναι και η υιοθεσία της μικρής Τιτίκας(Amanda Seyfried) η οποία είναι κόρη της Φαντίνας(Anne Hathaway), την οποία αδίκησε εν αγνοία του ο Αγιάννης. Κι ενώ ο ίδιος αποσύρεται από τα κοινά με την Τιτίκα, το παρελθόν έρχεται και πάλι να τον βρει μιας και ο επιθεωρητής Ιαβέρης γνωρίζει πλέον το μυστικό του.

Είναι αδιανόητα δύσκολο να περιγράψεις με επιτυχία την ιστορία κι αυτό είναι ένα πρόβλημα που μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία και στο φιλμ! Η δράση μεταφέρεται με περίσσια ευκολία από το ένα μέρος στο άλλο και η βαρύτητα των ηρώων αλλάζει επίσης με τον ίδιο ρυθμό. Όπου και να μεταφερόμαστε βέβαια, οι ήρωες τυχαίνει και πάλι να συναντιούνται λες και η Γαλλία είναι ένα χωριουδάκι κι ο ένας πέφτει συνέχεια πάνω στον άλλον.

Το πρόβλημα δε μένει μόνο στους ήρωες και στη δράση, αλλά κατ’ εξακολούθηση τελικά και στο ίδιο το θέμα της ταινίας, που δε μπορείς να πεις με σιγουριά ποιο είναι. Η σημασία της δικαιοσύνης ανακατεύεται σε έναν αχταρμά θρησκείας, φθηνού μελοδράματος και ευτελών εκδηλώσεων έρωτα με ή χωρίς ανταπόκριση. Το κλασσικό μυθιστόρημα του Ουγκώ θεωρείται πολύ σημαντικό καθώς σκιαγραφεί μια ολόκληρη περίοδο σημαντικών ανακατατάξεων σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Ωστόσο η ιστορία που διηγείται, στα μάτια του σημερινού θεατή μπορεί κάλλιστα να αναγνωστεί ως υπερβολικά τραβηγμένο απ’ τα μαλλιά μελό με αμέτρητες συμπτώσεις και σχέσεις σαπουνόπερας. Γι’ αυτό το λόγο, το μιούζικαλ είναι μια έξυπνη κίνηση μεταφοράς του βιβλίου, καθώς το συγκεκριμένο είδος ευνοεί σεναριακές ευκολίες και απλουστεύσεις.

Η μεταφορά του θεατρικού μιούζικαλ στον κινηματογράφο ήταν λίγο βούτυρο στο ψωμί καθώς το Les Miserables είναι ένα από τα μακροβιότερα έργα που ακόμα και μετά από δεκαετίες κάνει sold out παραστάσεις. Η επιτυχία του έργου οφείλεται προφανώς στα τραγούδια τα οποία κάνουν ανεκτική και τη μεγάλη διάρκεια της ταινίας. Ένα πανέμορφο, δυναμικό soundtrack με δραματικές μελωδίες που θα σιγομουρμουρίζεις όταν βγεις από την αίθουσα. Οι ηθοποιοί, ως επί των πλείστων, καταφέρνουν να ανταποκριθούν με μεγάλη επιτυχία στις φωνητικές απαιτήσεις των τραγουδιών. Το έργο τους μάλιστα ήταν διπλά δύσκολο, μιας και δεν υπάρχει πρόζα στη ταινία κι όλη τους η υποκριτική έπρεπε να αναδειχτεί με κορώνες και φαλτσέτα.

Κάποιοι τα καταφέρνουν περίφημα, όπως ο Hugh Jackman που έχει και τη προυπηρεσία του Broadway στις πλάτες του αλλά και η συνυποψήφια για όσκαρ, “I-Dreamed-A-Dream” Anne Hathaway. Στον αντίποδα, ο Russell Crowe που αν και καλός ηθοποιός δίνει εδώ την πιο αστεία του ερμηνεία μιας και ζορίζεται αλλά φωνή δε βγαίνει με τίποτα.

Από σκηνοθετικής άποψης, ο Tom Hooper έπρεπε να αποδείξει ότι δε στάθηκε τυχερός με το όσκαρ του στο “The King’s Speech” κι αυτή η ταινία είχε όλα τα φόντα για να το πετύχει. Όλοι περιμέναμε το Les Mis να σημάνει την επιστροφή των λαμπερών μιούζικαλ στον κινηματογράφο, αλλά δυστυχώς δεν ήταν τέτοια η περίπτωση. Ο Hooper προσπαθεί να απομακρυνθεί από την ακαδημαϊκή σκηνοθεσία του “The King’s Speech” και δοκιμάζεται σε αεροπλανικά πλάνα που δε ταιριάζουν στην αισθητική της ταινίας, αλλά και σε πολύ κοντινά μονοπλάνα στους ήρωες που σε ορισμένες βέβαια περιπτώσεις λειτουργούν περίφημα, όπως στο “I Dreamed A Dream”. Υπάρχουν και κάποιες στιγμές, όπως στο νούμερο με τις υπερβολικά παστωμένες ιερόδουλες, που νομίζεις ότι βλέπεις θεατρική παράσταση, μπαίνοντας σε θέση να αναρωτηθείς τι παραπάνω προσέθεσε η σκηνοθεσία του πέρα απ’ την απλή οπτικοποίηση του θεατρικού. Ναι μεν προσπάθησε να απομακρυνθεί από τη προσέγγιση της προηγούμενης ταινίας του, αλλά ταυτόχρονα θέλησε να παίξει εκ του ασφαλούς παραμένοντας politically correct και άτολμος στις ευκαιρίες που του έδωσε το υλικό της ταινίας.

Οι Άθλιοι είναι ξεκάθαρα η ταινία που αξίζει να είναι λιγότερο στις υποψήφιες για το όσκαρ Καλύτερης Ταινίας φέτος. Αυτό σε καμία περίπτωση δε σημαίνει ότι είναι κακή, αλλά ότι το πολύ καλό καστ και το εξαιρετικό soundtrack δεν είναι αρκετά για να την κατατάξουν στις καλύτερες επιλογές της χρονιάς. “I dreamed a dream about this film”, αλλά τελικά απογοητεύτηκα το ίδιο με τη Φαντίνα.