Θόδωρος Αγγελόπουλος 1935-2012

Γράφει ο Χρήστος Μπακατσέλος

«Ξέρεις κάτι; Η Ελλάδα πεθαίνει. Πεθαίνουμε σαν λαός. Κάναμε τον κύκλο μας. Δεν ξέρω πόσες χιλιάδες χρόνια ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα. Και πεθαίνουμε.» – Ο Θανάσης Βέγγος στο «Βλέμμα του Οδυσσέα«.

Έφυγε από τη ζωή ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες σκηνοθέτες, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος σε ηλικία 77 χρονών μετά από σοβαρό τραυματισμό του σε τροχαίο. Ο σκηνοθέτης μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο του Φαλήρου σοβαρά τραυματισμένος μετά από τροχαίο ατύχημα που συνέβη στον περιφερειακό δρόμο της Δραπετσώνας στις 7 το απόγευμα της Τρίτης. Ο σκηνοθέτης βρισκόταν εκεί για τα γύρισμα της νέας του ταινίας «H Άλλη Θάλασσα» και ενώ περνούσε το οδόστρωμα μετά το πρώτο τούνελ του περιφερειακού παρασύρθηκε από μοτοσικλέτα που οδηγούσε ειδικός φρουρός, ο οποίος όμως βρισκόταν εκτός υπηρεσίας.

Στην περιοχή έφτασε ασθενοφόρο που κλήθηκε από τα μέλη του συνεργείου του και τον μετέφερε στο νοσοκομείο όπου η κατάστασή του χαρακτηρίστηκε αμέσως ως κρίσιμη και ο σκηνοθέτης διασωληνώθηκε στη μονάδα εντατικής θεραπείας, με βαριές εγκεφαλικές κακώσεις. Στο πλευρό του βρέθηκε από την πρώτη στιγμή η σύζυγός του ενώ τον επισκέφτηκαν και ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δόλλης και ο πρόεδρος του ΟΛΠ Γιώργος Ανωμερίτης. Πάρα τις προσπάθειες των γιατρών, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος άφησε την τελευταία του πνοή αργά χτες το βράδυ.

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος γεννήθηκε στις 27 Απριλίου 1935 στην Αθήνα όπου και πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Το 1961 σπούδασε φιλοσοφία και κινηματογραφική τέχνη στη Γαλλία. Το 1970 έκανε την πρώτη του μεγάλη μήκους ταινία με τίτλο «Αναπαράσταση» η οποία βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης αλλά και στο εξωτερικό. Η ταινία του σήμαινε και την αρχή του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Κατά την περίοδο της δικτατορίας, το 1972 ξεκίνησε να γυρίζει ο πρώτο μέρος της Τριλογίας της Ιστορίας με τίτλο «Μέρες του `36» σχολιάζοντας έτσι την πολιτική κατάσταση της χώρας με αφορμή ένα πραγματικό περιστατικό ομηρίας σε φυλακή. Οι υπόλοιπες ταινίες της Τριλογίας ήταν οι «Κυνηγοί» το 1977 και ο «Μεγαλέξανδρος» το 1980.

Το 1975 σκηνοθετεί μια από τις πιο σπουδαίες του ταινίες, τον «Θίασο» ενώ το 1984 ξεκινά την Τριλογία της Σιωπής με το «Ταξίδι στα Κύθηρα» με τον σπουδαίο Μάνο Κατράκη και την ολοκλήρωσε με το «Μελισσοκόμο» το 1986 και το «Τοπίο στην Ομίχλη» το 1988 το οποίο κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας.

Μια δεκαετία μετά το 1998 κερδίζει ένα από τα σπουδαιότερα βραβεία, τον Χρυσό Φοίνικα με τη ταινία του «Μια Αιωνιότητα και μια Μέρα». Το 2004 ξεκινάει μια νέα Τριλογία με το «Λιβάδι που Δακρύζει» κέρδισε βραβείο της FIPRESCI και συνεχίστηκε το 2008 με τη «Σκόνη του Χρόνου». Αυτή του η τριλογία δεν έμελε να ολοκληρωθεί. Το 2008 πήρε το Xρυσό μετάλλιο του ιδρύματος “Circulo de Bellas Artes” στη Μαδρίτη για το σύνολο του έργου του.

Πολλά αφιερώματα που τιμούν τη δουλειά του Θόδωρου Αγγελόπουλου έχουν πραγματοποιηθεί σ’ όλο τον κόσμο. Έχει αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, του Πανεπιστημίου X Ναντέρ (Nanterre) στο Παρίσι και του Πανεπιστημίου του Έσσεξ. Μαζί με τον Βασίλη Ραφαηλίδη υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος.

Φιλμογραφία

Η Εκπομπή, μικρού μήκους (1968)
Αναπαράσταση (1970)
Μέρες του ’36 (1972)
Ο θίασος (1975)
Οι Κυνηγοί (1977)
Ο Μεγαλέξανδρος (1980)
Αθήνα, Eπιστροφή στην Ακρόπολη (1983)
Ταξίδι στα Κύθηρα (1984)
Ο Μελισσοκόμος (1986)
Τοπίο στην Ομίχλη (1988)
Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού (1991)
Το Βλέμμα του Οδυσσέα (1995)
Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα (1998)
Τριλογία – Ι. Το Λιβάδι που Δακρύζει (2003)
Τριλογία – ΙΙ. H Σκόνη του Χρόνου (2008)